Otrzymanie przez podatnika w darowiźnie od rodziców pieniędzy, które jako opłata rezerwacyjna zostały przekazane na konto dewelopera przed zawarciem umowy deweloperskiej nie spełnia warunku zwolnienia od podatku od spadków i darowizn – uznał
dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
W sprawie rozpoznanej przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji podatkowej z 28 stycznia 2025 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4015.207.2024.1.MM podatniczka złożyła wniosek o wydanie interpretacji. We wniosku podała, że jej rodzice pozostający we wspólnocie małżeńskiej podjęli wspólną decyzję o zakupie dla niej mieszkania i przekazania podatniczce w formie darowizny części pieniędzy na jego kupno. W dniu 26 sierpnia 2024 r. spisano umowę darowizny.
Po znalezieniu odpowiedniego mieszkania rodzice podatniczki wpłacili ze swojego wspólnego konta kwotę 3000 zl jako opłatę rezerwacyjną wybranego mieszkania na konto dewelopera. Kwota ta została wliczona przez dewelopera na poczet przyszłego mieszkania.
24 września 2024 r. został sporządzony i podpisany przez podatniczkę akt notarialny (umowa deweloperska) na lokal, którego będzie jedyną właścicielką. W akcie notarialnym deweloper zobowiązał się i utworzył dla podatniczki bankowy rachunek powierniczy, imienne subkonto dedykowane nabywcy. Na ten to imienny rachunek rodzice podatniczki wpłacili kilka transz ceny za mieszkanie córki.
Podatniczka chciała wiedzieć, czy przysługuje jej zwolnienie od podatku od spadków i darowizn z tytlu wskazanych wyżej darowizn od rodziców na podstawie art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 1837, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych (dzieci), wstępnych (rodziców), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku,
2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W ocenie podatniczki przysługuje jej prawo zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, ponieważ znajduje się Pani w 1 grupie podatkowej, zgłoszenie darowizny dokona w ustawowym terminie, a pieniądze były wpłacone na jej imienne indywidualne subkonto nabywcy prowadzone przez dewelopera na jej rzecz. Są przeznaczone wyłącznie dla jej na określony w tym wypadku cel mieszkaniowy wskazany przez rodziców.
Stanowisko fiskusa w sprawie darowizny rodziców na konto dewelopera
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:
– otrzymania darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie,
– złożenia zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych,
– udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W przypadku darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn pieniądze muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Co prawda, zgodnie z wyrokami sądów warunek określony we wskazanym wyżej przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. Takie subkonta wyodrębniane są w ramach rachunków prowadzonych dla deweloperów czy spółdzielni mieszkaniowych. Zdaniem urzędu podatkowego, w omawianej sytuacji przypadku w stosunku do środków wpłaconych 26 sierpnia 2024 r. jako opłata rezerwacyjna na konto dewelopera taka sytuacja jednak nie występuje.
Przepis jednoznacznie wskazuje, że środki pieniężne mają wpłynąć na konto obdarowanego (czy też jego subkonto w przypadkach powyżej wskazanych). Art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozwala więc skorzystać ze zwolnienia podatkowego w przypadku wpłaty na rzecz osoby trzeciej, gdyż nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli więc darowizna została przekazana bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek wierzyciela osoby obdarowanej (nie na subkonto wyodrębnione dla osoby obdarowanej), zwolnienie określone w art. 4a ustawy od spadków i darowizn nie będzie miało zastosowania.
W konsekwencji, otrzymana przez podatniczkę darowizna w wysokości 3.000 zł podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Należy jednak zauważyć, że kwotę 3 000 zł otrzymała od rodziców, czyli 1500 zł od ojca i 1500 zł od matki. Jeżeli więc suma darowizn otrzymana przez podatniczkę od ojca/matki nie przekroczyła kwoty wolnej od podatku, określonej dla I grupy podatkowej (36.120 zł), wówczas nabycie w darowiźnie kwoty 1500 zł od ojca/matki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Autorka tekstu: Aneta Mościcka
