W sytuacji, gdy deweloper pokrywał koszty najmu zastępczego mieszkania udostępnionego podatniczce na czas usuwania wad kupionego mieszkania, podatniczka nie uzyskała żadnego przysporzenia majątkowego. Zatem po stronie podatniczki nie powstał przychód do opodatkowania w PIT – uznał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
W sprawie rozpoznanej przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji podatkowej
z 30 czerwca 2025 r., sygn. akt 0115-KDIT2.4011.213.2025.2.MM podatniczka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej. We wniosku podała, że kupiła mieszkanie od dewelopera. Na co dzień przebywa tam i mieszka jej syn, który studiuje. Okazało się, że budynek posiada liczne wady – między innymi do lokalu dostaje się wilgoć, co uniemożliwia jego normalne użytkowanie i stanowi zagrożenie dla zdrowia mieszkańców.
Wady te nie są incydentalne – dotyczą również innych lokali, co świadczy o nienależytym wykonaniu całego budynku, a nawet całego osiedla. W związku z licznymi zgłoszeniami wad i medialnym rozgłosem deweloper przystąpił do ich usuwania. Jednym z etapów było osuszanie budynków – w tym czasie poproszono podatniczkę o udostępnienie lokalu.
Deweloper zaproponował podatniczce wynajem mieszkania zastępczego dla jej syna na swój koszt na czas trwania prac osuszających i naprawczych.
Umowa najmu była zawarta bezpośrednio między deweloperem a wynajmującym, a syn podatniczki był użytkownikiem lokalu zastępczego. Ani podatniczka, ani jej syn nie otrzymali z tego tytułu pieniędzy.
Podatniczka nie podpisała z deweloperem umowy najmu na to użyczone mieszkanie.
Mimo podjętych przez dewelopera działań wada do dziś nie została skutecznie usunięta. Następnie podatniczka dostała od dewelopera PIT za „świadczenie pieniężne zgodnie z umową”.
Podatniczka chciała wiedzieć, czy z tytułu udostępnienia jej zastępczego mieszkania powstał u niej przychód do opodatkowania PIT na podstawie art. 11 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jej zdaniem, udostępnienie lokalu zastępczego przez dewelopera nie stanowi dla niej przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie otrzymała żadnych pieniędzy, nie była stroną żadnej umowy z wynajmującym ani z deweloperem, lokal został udostępniony jej czasowo jedynie w celu umożliwienia wykonania prac, do których deweloper zobowiązany był z tytułu rękojmi. Działanie dewelopera wynikało z jego obowiązku usunięcia wad nabytego lokalu, a nie z chęci przysporzenia korzyści majątkowej, deweloper realizował w ten sposób swój obowiązek wynikający z rękojmi.
Stanowisko fiskusa w sprawie przychodu od użyczenia lokalu na czas usunięcia wad z rękojmi
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatniczki za prawidłowe. Podkreślił, że zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami są przede wszystkim otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Co do zasady więc o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów podlegających opodatkowaniu decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa majątek podatnika (takie przysporzenie, którym może rozporządzać jak właściciel). Zgodnie z art. 561§ 1Kodeksu cywilnego jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady Z art. 568 § 1 ustawy o PIT wynika natomiast, że sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.
W omawianej sprawie nieodpłatne przekazanie podatniczce zastępczego lokalu mieszkalnego wynika z zawartej wcześniej z deweloperem umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego, w którym ujawnione zostały wady. W związku z usuwaniem tych wad nie otrzymała żadnych pieniędzy, zaś konieczność korzystania z lokalu zastępczego przez syna (który pozostawał na jej utrzymaniu) wynikała z osuszania budynku, w związku z ujawnionymi wadami w zakupionym lokalu mieszkalnym. Do usunięcia wad – zgodnie z przepisami Kodeksie cywilnym dotyczącymi rękojmi – zobowiązany był deweloper. Zatem w sytuacji, gdy to deweloper pokrywał koszty najmu zastępczego lokalu mieszkalnego, który został podatniczce udostępniony na czas usuwania wad podatniczka nie uzyskała żadnego przysporzenia majątkowego. Zatem po stronie podatniczki nie powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.
Autorka tekstu: Aneta Mościcka
