Wątpliwości podatników dotyczą tego, czy za datę nabycia dla celów opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się datę nabycia własnościowego prawa do lokalu, czy też datę przekształcenia własnościowego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności nieruchomości. Sprawę rozstrzygnął w interpretacji dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
W sprawie rozpoznanej przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji podatkowej z 3 marca 2023 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.53.2023.1.MN podatniknabył na podstawie aktu notarialnego 24 października 2016 r. własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego z wkładem budowlanym w spółdzielni mieszkaniowej. 17 maja 2022 r. Na mocy umowy ustanowienia odrębnej własności i przeniesienia jego własności sporządzanym przez notariusza przekształcił nabyte własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w odrębną własność do lokalu. Podatnik zamierza sprzedać to mieszkanie. Chciał wiedzieć, czy w przypadku sprzedaży prawa odrębnej własności lokalu (nieruchomości lokalowej) za datę nabycia uznaje się datę nabycia własnościowego prawa do lokalu, czy datę przekształcenia własnościowego prawa do lokalu w prawo do odrębnej własności nieruchomości.
Zdaniem podatnika za datę nabycia zbywanej odrębnej własności lokalu (nieruchomości lokalowej) powstałej w wyniku przekształcenia własnościowego prawa do lokalu uznaje datę nabycia własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.
W myśl art. 172 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym. Przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym. Sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu obejmuje także wkład budowlany. Dopóki prawo to nie wygaśnie zbycie samego wkładu jest nieważne, natomiast zgodnie z art. 18 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wkład budowlany wnoszony jest w wysokości odpowiadającej całości kosztów budowy przypadających na jej lokal.
Osoba nabywająca własnościowe prawo do lokalu wraz z wpłaconym w całości wkładem budowlanym pokrywa całość kosztów budowy przypadający na ten lokal. W momencie przekształcenia tego prawa w odrębną własność lokalu ponosi tylko koszty dokonania tego przekształcenia. Osoba przekształcająca spółdzielcze prawo do lokalu w odrębną własność jednocześnie traci wniesiony lub nabyty wkład budowlany. W tej sytuacji należy uznać, że ustanowienie odrębnej własności lokalu jest tylko przekształceniem formy własności, a nie nowym nabyciem.
Art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się do nabycia nieruchomości lub ograniczonych praw rzeczowych nie wskazując przekształcenia jako źródła przychodów.
W związku z tym za moment nabycia lokalu mieszkalnego należy uznać moment nabycia pierwotnego tego lokalu, tj. moment nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Zatem sprzedaż odrębnego prawa do lokalu nie będzie objęte podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zbycie tego prawa następuje po upływie pięciu lat od momentu nabycia.
Stanowisko fiskusa
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatnika za prawidłowe. W uzasadnieniu interpretacji wskazał, że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy, – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Zatem w przypadku zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.
W omawianej sprawie podatnik że w 2016 r. nabył własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej. W 2022 r. ustanowił odrębną własność tego lokalu. W związku z zamiarem zbycia lokalu mieszkalnego wątpliwości podatnika dotyczą sposobu liczenia wskazanego wyżej 5-letniego terminu.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności. Natomiast ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo, uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości wspólnej.
Tym samym przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność w formie aktu notarialnego jest jedynie zmianą formy prawnej zbywalnego prawa do lokalu, a nie nowym nabyciem. Tak więc w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT datą nabycia lokalu mieszkalnego jest data nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
W omawianej sprawie datą nabycia przez podatnika lokalu mieszkalnego jest więc 24 października 2016 r. Zatem pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT już upłynął, dlatego sprzedaż mieszkania nie będzie stanowić dla podatnika źródła przychodu, o którym mowa w tym przepisie.
Autorka tekstu: Aneta Mościcka
